İSTANBUL (İGFA) – Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Mert Akcanbaş, doğal afetler sonrası ortaya çıkan travmalarla ilgili dikkat cazibeli değerlendirmelerde bulundu.

Dr. Mert Akcanbaş, bilhassa zelzelesi yaşayan bireylerle konuşulurken kullanılmaması gereken tabirlere ve gösterilmesi gereken yaklaşımlara değindi.

Ölüm, ağır yaralanma ve cinsel akınla direkt müsabaka, buna şahit olma, sevdiklerinin başına geldiğini öğrenme yahut meslek gereği bu cins olayların ayrıntılarına maruz kalma sonrası ortaya çıkan durumun ruhsal travma olarak tanımlandığını belirten Dr. Mert Akcanbaş, “Travma herkesin başına gelebilir. Lakin kimi beşerler travma yaşadıkları halde Travma Sonrası Gerilim Bozukluğu (TSSB) geliştirmezler. TSSB mümkünlüğünün kişilik yapısı ile olan bir irtibatı olduğu bilinmiyor. Kişinin geliştirdiği TSSB belirtilerinin sıklıkları ve şiddetleri belli testlerle ölçülebilir. Travmanın esas özelliği apansızın ve beklenmedik halde ortaya çıkmasıdır. Sarsıntı riski olduğunu bilsek bile bunun vaktini bilemeyeceğimizden afet birden ortaya çıkacaktır.” dedi.

TUTULMAYACAK KELAMLAR VERİLMEMELİ…

Dr. Mert Akcanbaş, sarsıntısı yaşayan insanlara söylenmemesi gereken cümleleri şöyle sıraladı:

• Eleştirel ve suçlayıcı formda konuşulmamalı,
• Konuşmalarda teknik terim kullanmaktan kaçınılmalı,
• Mağdurların nasıl hissettikleri ile ilgili telaffuzlar kullanılmamalı,
• Sarsıntı yazgıda varmış, takdiri ilahi üzere açıklamalardan uzak durulmalı,
• ‘Zaman her şeyin ilacı’, ‘Allah beşere kaldırmayacağı yükü vermez’, ‘Dua et sen hayattasın’, ‘Senden beter durumda olanları düşün’ halinde konuşmalardan kaçınılmalı,
• Mağdurlara tutulamayacak kelamlar verilmemeli,
• Mağdur beşerler konuşmaya zorlanmamalı,

ÖZEL HAYATLARININ SAKLILIĞI KORUNMALI

Dr. Mert Akcanbaş, depremzedelere gösterilmesi gereken yaklaşımlarla ilgili tavsiyelerini şöyle paylaştı:

• Mağdurlara hürmetle davranılmalı,
• Her vakit ulaşılabilir olunmalı,
• Yardımlar kaliteli ve süratli formda yapılmalı,
• Mağdurların gelenek ve kültürel bedellerine hürmet gösterilmeli,
• Mağdurların özel hayatlarının saklılığı korunmalı,
• Mağdurların ihtiyaçlarına odaklanılmalı,
• Mağdurlar tekraren tıpkı soruyu sorsalar bile yanıtlanmalı,
• Mağdurlara gelişim ve eğitim seviyelerine uygun karşılıklar verilmeli,
• Mağdurların ailelerine, sevdiklerine ve onlara takviye olabilecek toplumsal etraflarına ulaşabilmeleri için efor gösterilmeli.